Lateral (yanal) Düşünme, 1973 yılında Edward De Bono tarafından geliştirilen ve Lateral Düşünme : yaratıcılık adım adım adlı kitabının yayınlanmasıyla geliştirilen bir terimdir.
Lateral (yanal) Düşünme : Kişilerin bir duruma veya soruna farklı bir bakış açısıyla bakabilmesini ve geniş düşünebilmesini amaçlayan düşünme biçimidir.
Edward de Bono (psikolog), tipik problem çözme girişimlerinin adım adım ve doğrusal bir yaklaşım içerdiğini açıklamıştır. Daha yaratıcı cevaplar için, bir durumu veya sorunu tamamen farklı ve daha yaratıcı bir bakış açısıyla yeniden incelemek “yana doğru” adım atmaktan gelir demiştir.
Ailenizin bir hafta sonu gezisinden eve döndüğünü ve annenizin, yemek masasının yanında yerde favori vazosunun kırılmış olduğunu gördüğünü hayal edin. Yakın inceleme sonucunda, ailenin parmak izlerinin masa üstünde açıkça göründüğünü gösterir. Doğal olarak, ailenin başının büyük belada olduğunu düşünmesi doğru mudur?
Mantıklı düşünülecek olursa, kedinin masa üstünde dolaştığı ve vazoyu yere düşürmesi olurdu; Ancak bu doğrusal bir varsayımdır. Peki, olayların sırası farklıysa? Yanal bir düşünür, vazonun önce kırıldığını ve sonra kedi masaya atladı olarak düşünebilir. Bunun olmasına ne sebep olmuş olabilir? Aile şehir dışındayken belki küçük bir deprem meydana gelmiş ve titreyen zeminin neden olduğu karmaşa ve çıkan garip seslerden dolayı kedinin mobilyaların üzerine atlamasına ve vazoya çarpmasına neden olmuş olabilir. Bu olası bir cevaptır!
De Bono, Lateral (yanal) Düşünmenin bu kadar basit olmayan çözümler bulmak için gerekli olduğunu öne sürmektedir. Yukarıdaki örnekten, olayları çözerken, Lateral (yanal) düşünmenin devreye girdiğini görmek kolaydır. Avukatlar ve dedektifler de suçları çözmeye çalışırken, Lateral (yanal) düşümce kullanırlar; çünkü olayların sırası genellikle ilk bakıştaki göründüğü kadar kolay değildir.
Öğrenciler, Lateral (yanal) düşünmenin yaratıcı sanatlar için özellikle faydalı bir teknik olduğunu görebilir. Kısa bir hikâye yazarken, örneğin: Lateral (yanal) düşünme, olayları beklenmedik bir şekilde ortaya çıkarmada etkili bir araçtır.
Lateral (yanal) düşünme, araştırmacıların kanıtları değerlendirirken veya kaynakları yorumlarken kullandıkları etkili bir yöntemdir.
